คำเป็น คำตาย
คำเป็น คำตาย เป็นการจำแนกคำตามลักษณะที่ใช้ระยะเวลาออกเสียงต่างกัน ซึ่งลักษณะดังกล่าวจะทำให้คำที่มีเสียงพยัญชนะต้นเป็นรูปเดียวกัน มีเสียงวรรณยุกต์ต่างกัน
คำเป็น ได้แก่ คำที่มีลักษณะ ดังต่อไปนี้
๑. คำที่พยัญชนะประสมกับสระเสียงยาวในแม่ ก กา เช่น มา ดู ปู เวลา ปี ฯลฯ
๒. คำที่พยัญชนะประสมกับสระ –ำ ใ - ไ - เ – า เช่น จำ น้ำ ใช่ เผ่า เสา ไป ฯลฯ
๓. คำที่มีตัวสะกดอยู่ในแม่ กง กน กม เกย เกอว เช่น จริง กิน กรรม สาว ฉุย ฯลฯ
คำตาย ได้แก่ คำที่มีลักษณะ ดังต่อไปนี้
๑. คำที่พยัญชนะประสมกับสระเสียงสั้นในแม่ ก กา เช่น กะทิ เพราะ ดุ แคะ ฯลฯ
๒. คำที่มีตัวสะกดในแม่ กก กบ กด เช่น บทบาท ลาภ เมฆ เลข ธูป ฯลฯ
วิธีพิจารณา
๑. ให้สังเกตที่ตัวสะกดเป็นหลัก ถ้าคำที่ต้องการพิจารณามีตัวสะกดให้ดูที่ตัวสะกดไม่ต้องคำนึงถึงสระเสียงสั้นยาว ดูว่าคำนั้นมีตัวสะกดหรือไม่ ถ้ามีให้ขีดเส้นใต้ตัวสะกด
๒. ดูว่าตัวสะกดนั้นเป็น กบด หรือไม่ ( แม่ กก กบ กด ) ถ้าใช่ คำนั้นจะเป็นคำตาย ถ้าไม่ใช่ กบด คำนั้นจะเป็นคำเป็น
๓. ในกรณีที่ไม่มีตัวสะกด ให้ดูว่าคำนั้นประสมด้วยสระเสียงสั้น หรือเสียงยาว ถ้าอายุสั้น
( เสียงสั้น ) ต้องตาย ถ้าอายุยาว ( เสียงยาว ) จึงเป็น
กลวิธีในการจำคำเป็น คำตาย
คำตาย
|
คำเป็น
|
- พวกที่เป็น กบด ต้องตายก่อน (สะกดด้วยแม่ กก กบ กด)
- อายุสั้นต้องตายตาม (ประสมด้วยสระเสียงสั้น)
|
- สะกดด้วยแม่ กง กน กม เกย เกอว
- อายุยาวเป็น (ประสมด้วยสระเสียงยาว)
|
ให้จำในส่วนของคำตายให้ได้เพราะจำง่าย คือ กบด ต้องตายก่อน และอายุสั้นต้องตายตาม กล่าวคือ สะกดด้วยแม่กก กบ กด (กรณีมีตัวสะกด) และประสมด้วยสระเสียงสั้น (กรณีไม่มีตัวสะกด) เป็นคำตาย นอกเหนือจากนี้เป็นคำเป็นทั้งหมด
*** ดังนั้นสรุปได้ว่า คำที่ประสมด้วยสระ –ำ ใ - ไ - เ – า เป็นคำเป็น เพราะนับว่ามีตัวสะกด ในมาตรา แม่กม แม่เกย และ แม่เกอว ตามลำดับ
* พื้นเสียง หมายถึง เสียงที่ปรากฏประจำคำที่ไม่มีรูปวรรณยุกต์ หากมีเสียงวรรณยุกต์ใด ก็ถือว่าคำนั้นมีพื้นเสียงนั้น เช่น คา ไม่มีรูป
วรรณยุกต์กำกับ แต่มีเสียงวรรณยุกต์สามัญ จึงนับว่า คา ซึ่งเป็นอักษรต่ำคำเป็น มีพื้นเสียงเป็นเสียงสามัญ
ไตรยางศ์
ไตรยางค์ คือ การแบ่งพยัญชนะไทยทั้ง ๔๔ ตัว ออกเป็น ๓ ส่วน ซึ่งเรียกว่า “ อักษรสามหมู่” โดยอักษรสามหมู่ประกอบด้วย อักษรสูง อักษรกลาง และอักษรต่ำ
อักษรสามหมู่แบ่งได้ดังนี้
อักษรสูง มี ๑๑ ตัว คือ ข ฃ ฉ ฐ ถ ผ ฝ ศ ส ษ หอักษรกลาง มี ๙ ตัว คือ ก จ ด ต ฎ ฏ บ ป ออักษรต่ำ มี ๒๔ ตัว คือ ค ฅ ฆ ง ช ซ ฌ ญ ฑ ฒ ณ ท ธ น พ ฟ ภ ม ย ร ล ว ฬ ฮ
อักษรคู่ - อักษรเดี่ยว
พยัญชนะไทยทั้ง ๔๔ ตัว นอกจากจะสามารถแบ่งออกเป็นสามหมู่ หรือที่เรียกว่าไตรยางค์ ได้แก่ อักษรสูง อักษรกลาง และอักษรต่ำ แล้ว... อักษรต่ำ ซึ่งมีทั้งหมด ๒๔ ตัว ยังสามารถแบ่งย่อยออกเป็น อักษรคู่ และอักษรเดี่ยวได้อีกด้วยนะคะ ดังต่อไปนี้
ได้แก่ ค ฅ ฆ ช ซ ฌ ฑ ฒ ท ธ พ ฟ ภ ฮ
อักษรต่ำคู่ สามารถนำมาจับคู่กับอักษรสูงได้ ๗ คู่ ดังนี้
อักษรคู่/อักษรต่ำ
|
อักษรสูง
| |
|---|---|---|
ค ฅ ฆ
|
คู่กับ
|
ข ฃ
|
ช ฌ
|
คู่กับ
|
ฉ
|
ซ
|
คู่กับ
|
ศ ส ษ
|
ฑ ฒ ท ธ
|
คู่กับ
|
ฐ ถ
|
พ ภ
|
คู่กับ
|
ผ
|
ฟ
|
คู่กับ
|
ฝ
|
ฮ
|
คู่กับ
|
ห
|
อักษรเดี่ยว หรืออักษรต่ำเดี่ยว คือ อักษรต่ำที่ไม่มีเสียงคู่กับอักษรสูง มี ๑๐ ตัว ได้แก่ ง ญ ณ น ม ย ร ล ว ฬ
การผันคำ
การผันคำ คือ การออกเสียงพยางค์ที่ใช้พยัญชนะตัวเดียวกัน และสระเสียงเดียวกัน แต่เสียงวรรณยุกต์จะเปลี่ยนไป
เช่น ดวง ด่วง ด้วง ด๊วง ด๋วง หรือ ปา ป่า ป้า ป๊า ป๋า
พื้นเสียง คือ พยางค์ที่ไม่มีรูปวรรณยุกต์ เช่น “ การ กิน ดี มี สุข” จะเห็นว่าทั้งห้าคำนี้ ไม่มีรูปวรรณยุกต์อยู่เลย จำไว้นะคะว่า คำเหล่านี้แม้จะไม่มีรูปวรรณยุกต์ แต่ทุก ๆ เสียง ทุก ๆ คำในภาษาไทยจะต้องมีเสียงวรรณยุกต์
อย่างที่บอกไปแล้วในตอนต้นว่า การแบ่งอักษรเป็นสามหมู่ก็เพื่อประโยชน์ในการนำไปผันคำ ทั้งนี้เพราะอักษรสูง อักษรกลาง และอักษรต่ำ มีพื้นเสียง และวิธีการผันคำที่แตกต่างกัน นอกจากนี้ คำเป็นและคำตาย ก็ยังมีวิธีการผันคำที่แตกต่างกันอีกด้วย ดังต่อไปนี้
๑. การผันอักษรสูง ( ข ฃ ฉ ฐ ถ ผ ฝ ศ ส ษ ห)
อักษรสูง คำเป็น พื้นเสียงเป็นเสียงจัตวา เช่น ขาว หาม ถาง ดังนั้น เมื่อผันด้วยวรรณยุกต์เอก จะได้เสียงเอก เช่น ข่าว ฝ่า ส่ง เมื่อผันด้วยวรรณยุกต์โท จะได้เสียงโท เช่น ข้าว ฝ้า จะเห็นได้ว่า “ อักษรสูง คำเป็น” ผันได้ ๓ เสียง คือ เสียงเอก โท ตรีและจัตวา
เสียงสามัญ
|
เสียงเอก
|
เสียงโท
|
เสียงตรี
|
เสียงจัตวา
|
-
|
ฝั่ง
|
ฝั้ง
|
-
|
ฝัง
|
-
|
ถี่
|
ถี้
|
-
|
ถี
|
-
|
ข่าว
|
ข้าว
|
-
|
ขาว
|
อักษรสูง คำตาย พื้นเสียงเป็นเสียงเอก เช่น ขด ผด ขบ ดังนั้น เมื่อผันด้วยวรรณยุกต์โท จะได้เสียงโท เช่น ข้ด ห้ก จะเห็นได้ว่า “ อักษรสูง คำตาย” ผันได้ ๒ เสียง คือ เสียงเอก และโท
เสียงสามัญ
|
เสียงเอก
|
เสียงโท
|
เสียงตรี
|
เสียงจัตวา
|
-
|
ผัก
|
ผั้ก
|
-
|
-
|
-
|
สะ
|
ส้ะ
|
-
|
-
|
-
|
หัด
|
หั้ด
|
-
|
-
|
๒. การผันอักษรกลาง ( ก จ ด ต ฎ ฏ บ ป อ)
อักษรกลาง คำเป็น พื้นเสียงเป็นเสียงสามัญ เช่น กาย ดาว ปา ดังนั้น เมื่อผันด้วยวรรณยุกต์เอก จะได้เสียงเอก เช่น ต่า ป่า ด่า
เมื่อผันด้วยวรรณยุกต์โท จะได้เสียงโท เช่น ต้า ป้า ด้า
เมื่อผันด้วยวรรณยุกต์ตรี จะได้เสียงตรี เช่น ต๊า ป๊า ด๊า
เมื่อผันด้วยวรรณยุกต์จัตวา จะได้เสียงจัตวา เช่น ต๋า ป๋า ด๋า
จะเห็นได้ว่า “ อักษรกลาง คำเป็น” ผันได้ครบทั้ง ๕ เสียง และเสียงของวรรณยุกต์ก็ยังตรงกับรูปของวรรณยุกต์อีกด้วย
เสียงสามัญ
|
เสียงเอก
|
เสียงโท
|
เสียงตรี
|
เสียงจัตวา
|
กา
|
ก่า
|
ก้า
|
ก๊า
|
ก๋า
|
อำ
|
อ่ำ
|
อ้ำ
|
อ๊ำ
|
อ๋ำ
|
ตาย
|
ต่าย
|
ต้าย
|
ต๊าย
|
ต๋าย
|
อักษรกลาง คำตาย พื้นเสียงเป็นเสียงเอก เช่น กบ กะ โดด ดังนั้น
เมื่อผันด้วยวรรณยุกต์โท จะได้เสียงโท เช่น ก้บ ก้ะ โด้ด
เมื่อผันด้วยวรรณยุกต์ตรี จะได้เสียงตรี เช่น ก๊บ ก๊ะ โด๊ด
เมื่อผันด้วยวรรณยุกต์จัตวา จะได้เสียงจัตวา เช่น ก๋บ ก๋ะ โด๋
จะเห็นได้ว่า “ อักษรต่ำ คำเป็น” ผันได้ ๔ เสียง คือ เสียงเอก โท ตรีและจัตวา
เสียงสามัญ
|
เสียงเอก
|
เสียงโท
|
เสียงตรี
|
เสียงจัตวา
|
-
|
กัก
|
กั้ก
|
กั๊ก
|
กั๋ก
|
-
|
ตอบ
|
ต้อบ
|
ต๊อบ
|
ต๋อบ
|
-
|
ปอบ
|
ป้อบ
|
ป๊อบ
|
ป๋อบ
|
๓. การผันอักษรต่ำ ( ค ฅ ฆ ง ช ซ ฌ ญ ฑ ฒ ณ ท ธ น พ ฟ ภ ม ย ร ล ว ฬ ฮ)
อักษรต่ำ คำเป็น พื้นเสียงเป็นเสียงสามัญ เช่น คาง ธง โชน ยาว เคย ดังนั้น
เมื่อผันด้วยวรรณยุกต์เอก จะได้เสียงโท เช่น ค่าง โค่น เท่า
เมื่อผันด้วยวรรณยุกต์โท จะได้เสียงตรี เช่น ค้าง โล้น เท้า
จะเห็นได้ว่า “ อักษรต่ำ คำเป็น” ผันได้ ๓ เสียง คือ เสียงสามัญ โท และตรี เช่น
เสียงสามัญ
|
เสียงเอก
|
เสียงโท
|
เสียงตรี
|
เสียงจัตวา
|
คา
|
(ข่า)
|
ค่า
|
ค้า
|
(ขา)
|
เยือน
|
(เหยื่อน )
|
เยื่อน
|
เยื้อน
|
(เหยือน)
|
ลุม
|
(หลุ่ม)
|
ลุ่ม
|
ลุ้ม
|
(หลุม)
|
อักษรต่ำ คำตาย-สระเสียงสั้น พื้นเสียงเป็นเสียงตรี เช่น รัก นะ คะ ดังนั้น
เมื่อผันด้วยวรรณยุกต์เอก จะได้เสียงโท เช่น รั่ก น่ะ ค่ะ
จะเห็นได้ว่า “ อักษรต่ำ คำตาย-สระเสียงสั้น” ผันได้ ๒ เสียง คือ เสียงโท และตรี เช่น
| เสียงสามัญ | เสียงเอก | เสียงโท | เสียงตรี | เสียงจัตวา |
-
|
-
| ค่ะ | คะ |
-
|
-
|
-
| ง่บ | งบ |
-
|
-
|
-
| คึ่ก | คึก |
-
|
อักษรต่ำ คำตาย-สระเสียงยาว พื้นเสียงเป็นเสียงโท เช่น ฟาก เชิด ดังนั้น
เมื่อผันด้วยวรรณยุกต์โท จะได้เสียงตรี เช่น ฟ้าก เชิ้ด
จะเห็นได้ว่า “ อักษรต่ำ คำตาย-สระเสียงยาว” ผันได้ ๒ เสียง คือ เสียงโท และตรี เช่น
เสียงสามัญ
|
เสียงเอก
|
เสียงโท
|
เสียงตรี
|
เสียงจัตวา
|
-
|
-
|
มาก
|
ม้าก
|
-
|
-
|
-
|
ราด
|
ร้าด
|
-
|
-
|
-
|
ทาบ
|
ท้าบ
|
-
|
๔. การผันอักษรคู่ (ค ฅ ฆ ช ซ ฌ ฑ ฒ ท ธ พ ฟ ภ ฮ)
๕. การผันอักษรเดี่ยว (มี ๑๐ ตัว คือ ง ญ ณ น ม ย ร ล ว ฬ)
อักษรเดี่ยว คือ อักษรต่ำที่ไม่มีเสียงคู่กับอักษรส ดังนั้น หากต้องการจะผันให้ครบทั้ง ๕ เสียง
จะต้องใช้พยัญชนะ หรือเสียง ห. นำ ดังตัวอย่างต่อไปนี้
|
ๆไำพะัีรนยสารี้ีี่ีี้ีีีีี่่่่่รน่่่่่่่ีร่่่่่ร่่่่่ตร...........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................0....................................0000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000.000000000000000000000000000000000000000000000000000000000.0000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000
ตอบลบ